| <?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?> |
| <!DOCTYPE manualpage SYSTEM "./style/manualpage.dtd"> |
| <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="./style/manual.en.xsl"?> |
| <!-- English Revision: 1291834:1877394 (outdated) --> |
| <!-- ===================================================== |
| Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org> |
| Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org> |
| ========================================================== --> |
| |
| <!-- |
| Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more |
| contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with |
| this work for additional information regarding copyright ownership. |
| The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 |
| (the "License"); you may not use this file except in compliance with |
| the License. You may obtain a copy of the License at |
| |
| http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 |
| |
| Unless required by applicable law or agreed to in writing, software |
| distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, |
| WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. |
| See the License for the specific language governing permissions and |
| limitations under the License. |
| --> |
| |
| <manualpage metafile="new_features_2_4.xml.meta"> |
| |
| <title>Apache HTTP Sunucusu 2.4'te Yeni olan Özellikler</title> |
| |
| <summary> |
| <p>Bu belgede Apache HTTP Sunucusunun 2.2 ve 2.4 sürümleri arasındaki |
| başlıca farklara değinilmiştir. 2.0 sürümüne göre yeni özellikler için <a |
| href="new_features_2_2.html">Apache 2.2’de Yeni olan Özellikler</a> |
| belgesine bakınız.</p> |
| </summary> |
| |
| <section id="core"> |
| <title>Çekirdekteki Gelişmeler</title> |
| <dl> |
| <dt>Çalışma anında yüklenebilen MPM'ler</dt> |
| <dd>Çok sayıda MPM artık yüklenebilir modül olarak derlenebilmektedir. |
| Kullanılacak MPM'in seçimi çalışma anında yapılabilmektedir.</dd> |
| |
| <dt>Event MPM</dt> |
| <dd>Event MPM artık deneysel değil, ancak tam olarak desteklenmiyor.</dd> |
| |
| <dt>Eşzamansıza destek</dt> |
| <dd>MPM'leri ve platformları desteklemek için eşzamansız okuma/yazmaya |
| destek iyileştirildi.</dd> |
| |
| <dt>Modul bazında ve dizin bazına LogLevel yapılandırması</dt> |
| <dd><directive module="core">LogLevel</directive> artık her modül ve her |
| dizin için yapılandırılabilmektedir. <code>debug</code> log |
| seviyesinin üstüne <code>trace1</code>'den <code>trace8</code>'e |
| kadar yeni log seviyeleri eklendi.</dd> |
| |
| <dt>İstek bazında yapılandırma bölümleri</dt> |
| <dd><directive module="core" type="section">If</directive>, |
| <directive module="core" type="section">ElseIf</directive>, |
| ve <directive module="core" type="section">Else</directive> bölümleri |
| artık HTTP isteklerine dayalı olarak yapılandırılabilmektedir.</dd> |
| |
| <dt>Genel amaçlı ifade çözümleyici</dt> |
| <dd>Yeni ifade çözümleyici |
| <directive module="mod_setenvif">SetEnvIfExpr</directive>, |
| <directive module="mod_rewrite">RewriteCond</directive>, |
| <directive module="mod_headers">Header</directive>, |
| <directive module="core" type="section">If</directive> ve |
| benzeri yönergelerde ortak bir sözdizimi kullanarak <a |
| href="expr.html">karmaşık durumlar</a> belirtmeyi mümkün kılmaktadır. |
| </dd> |
| |
| <dt>Milisaniye cinsinden KeepAliveTimeout</dt> |
| <dd><directive module="core">KeepAliveTimeout</directive> milisaniye |
| cinsinden belirtmek artık mümkündür.</dd> |
| |
| <dt>NameVirtualHost yönergesi</dt> |
| <dd>Artık gerekmemekte ve kullanımı önerilmemektedir.</dd> |
| |
| <dt>Yapılandırma geçersizleştirme</dt> |
| <dd>Yeni <directive module="core">AllowOverrideList</directive> |
| yönergesi <code>.htaccess</code> dosyalarında kullanılabilen |
| yönergelerde daha ince ayarlara izin vermektedir.</dd> |
| |
| <dt>Yapılandırma dosyası değişkenleri</dt> |
| <dd>Yapılandırmada değişkenler <directive module="core" |
| >Define</directive> yönergesi ile tanımlanabilmekte, böylece aynı |
| değer yapılandırmada bir çok yerde kullanılıyorsa daha temiz bir |
| görünüm elde edilebilmektedir.</dd> |
| |
| <dt>Azaltılmış bellek kullanımı</dt> |
| <dd>Bir çok yeni özelliğe karşın, 2.4.x'te 2.2.x'e nazaran bellek |
| kullanımı azaltılmıştır.</dd> |
| </dl> |
| </section> |
| |
| <section id="newmods"> |
| <title>Yeni Modüller</title> |
| <dl> |
| <dt><module>mod_proxy_fcgi</module></dt> |
| <dd><module>mod_proxy</module> için FastCGI Protokolü sağlayıcısı</dd> |
| |
| <dt><module>mod_proxy_scgi</module></dt> |
| <dd><module>mod_proxy</module> için SCGI Protokolü sağlayıcısı</dd> |
| |
| <dt><module>mod_proxy_express</module></dt> |
| <dd><module>mod_proxy</module> için devingen olarak yapılandırılmış tam |
| tersinir vekiller sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_remoteip</module></dt> |
| <dd>İstek başlıklarında bir yük dengeleyici veya bir vekil tarafından |
| sunulan IP adres listeli bir istek için görünen istemci IP adresi ve |
| konak adını değiştirir.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_heartmonitor</module>, |
| <module>mod_lbmethod_heartbeat</module></dt> |
| <dd><module>mod_proxy_balancer</module> modülünün arka sunuculardaki |
| etkin bağlantı sayısı üzerindeki yük dengeleme kararlarına dayalı işlem |
| yapmasını sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_proxy_html</module></dt> |
| <dd>Başta bir üçüncü parti modüldü. Arka plandaki sağlayıcının vekil |
| istemcileri için geçersiz URL'ler ürettiği tersinir vekil durumlarında |
| HTML bağlarının düzeltilmesini sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_sed</module></dt> |
| <dd><module>mod_substitute</module> modülünün geliştirilmiş hali olup |
| yanıt gövdesinin sed'in tüm gücü ile yeniden düzenlenebilmesini |
| sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_auth_form</module></dt> |
| <dd>Formlara dayalı kimlik kanıtlamaya izin verir.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_session</module></dt> |
| <dd>Çerezleri ve veritabanı deposunu kullanarak istemciler için oturum |
| durumunun saklanmasını sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_allowmethods</module></dt> |
| <dd>Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme ile etkileşmeyen belli HTTP |
| yöntemlerine sınır koymak için yeni bir modül.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_lua</module></dt> |
| <dd>Küçük iş mantıksal işlevleri ve yapılandırması için httpd içine <a |
| href="http://www.lua.org/">Lua</a> dilini gömer.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_log_debug</module></dt> |
| <dd>İstek işlemlerinin farklı aşamalarına özelleştirilebilir hata |
| ayıklama günlüğü eklenmesini sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_buffer</module></dt> |
| <dd>Girdi ve çıktı süzgeç yığıtlarına tampon bellek sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_data</module></dt> |
| <dd>Yanıt gövdesini bir RFC2397 veri URL'sine dönüştürür.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_ratelimit</module></dt> |
| <dd>İstemciler için band genişliği oranında sınırlama sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_request</module></dt> |
| <dd>Kullanılabilir HTTP istek gövdelerini yapmak ve elde etmek için |
| Süzgeçleri sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_reflector</module></dt> |
| <dd>Çıktı süzgeci yığıtı üzerinden bir yanıt olarak bir istek gövdesinin |
| yansısını sağlar.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_slotmem_shm</module></dt> |
| <dd>Yuva temelli bir paylaşımlı bellek sağlayıcı sağlar (scoreboard |
| olarak da bilinir).</dd> |
| |
| <dt><module>mod_xml2enc</module></dt> |
| <dd>Başta bir üçüncü parti modüldü. libxml2 temelli süzgeç modüllerinde |
| i18n'i destekler.</dd> |
| </dl> |
| </section> |
| |
| <section id="module"> |
| <title>Modüllerdeki Gelişmeler</title> |
| <dl> |
| <dt><module>mod_ssl</module></dt> |
| |
| <dd><module>mod_ssl</module> bir istemci sertifikasının doğrulama |
| durumunu sınamak için bir OCSP sunucusunu kullanmak üzere |
| yapılandırılabilir. Öntanımlı yanıtlayıcı, istemci sertifikasının |
| kendisinde tasarlanmış yanıtlayıcının tercih edilip edilmeyeceği |
| kararına bağlı olarak yapılandırılabilir.</dd> |
| |
| <dd><module>mod_ssl</module>, ayrıca, sunucunun istemciyle anlaşma |
| sırasında kendi sertifikasının OCSP doğrulamasını umursamazca sağlayıp |
| aktardığı durumda OCSP zımbalamasını da destekler.</dd> |
| |
| <dd><module>mod_ssl</module>, sunucular arasında SSL Oturumu verisini |
| memcached üzerinden paylaşmak üzere yapılandırılabilir.</dd> |
| |
| <dd>RSA ve DSA'ya ek olarak EC anahtarları da artık desteklenmektedir. |
| </dd> |
| |
| <dt><module>mod_proxy</module></dt> |
| |
| <dd><directive module="mod_proxy">ProxyPass</directive> yönergesi bir |
| <directive module="core">Location</directive> veya |
| <directive module="core">LocationMatch</directive> bloku içinde en |
| verimli şekilde yapılandırılabilir ve büyük sayıların varlığı durumunda |
| geleneksel iki değiştirgeli sözdiziminin de üzerinde belirgin bir |
| başarım artışı sağlar.</dd> |
| |
| <dd>Vekil istekleri için kullanılan kaynak adresi artık |
| yapılandırılabilmektedir.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_proxy_balancer</module></dt> |
| |
| <dd>Dengeleme yöneticisi üzerinden BalancerMembers için daha fazla |
| çalışma anı yapılandırması</dd> |
| |
| <dd>Çalışma anında dengeleme yöneticisi üzerinden başka BalancerMembers |
| eklenebilir.</dd> |
| |
| <dd>Çalışma anı yapılandırmasına yönelik dengeleyici değiştirgeleri</dd> |
| |
| <dd>BalancerMembers için 'Drain' değeri belirtilebilir; böylece sadece |
| mevcut yapışık oturumlara yanıt verirler ve bunların güzellikle hattan |
| alınması mümkün olur.</dd> |
| |
| <dd>Balancer ayarları sunucu yeniden başlatılssa bile kalıcı olabilir. |
| </dd> |
| |
| <dt><module>mod_cache</module></dt> |
| |
| <dd><module>mod_cache</module> CACHE süzgeci, arabellekleme üzerinde daha |
| hassas denetim sağlamak için istenirse süzgeç zincirinin belli bir |
| noktasına yerleştirilebilmektedir.</dd> |
| |
| <dd><module>mod_cache</module> artık HEAD isteklerini |
| arabellekleyebiliyor.</dd> |
| |
| <dd>Mümkün olduğunda, <module>mod_cache</module> yönergeleri sunucu |
| bazında değil, dizin bazında belirtilebiliyor.</dd> |
| |
| <dd>Arabellekli URL'lerin temel URL'si özelleştirilebiliyor; böylece |
| arabelleğin bir bölümü aynı uç URL önekini paylaşabiliyor.</dd> |
| |
| <dd><module>mod_cache</module>, ardalanda bir sağlayıcının olmadığı |
| durumda (5xx hatası), arabelleklenmiş bayat içeriği sunabiliyor.</dd> |
| |
| <dd><module>mod_cache</module> artık bir X-Cache başlığına bir |
| HIT/MISS/REVALIDATE yerleştirebiliyor.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_include</module></dt> |
| <dd>Bir hata durumunda öntanımlı hata dizgisi yerine bir hata sayfası |
| sunmayı sağlayan 'onerror' özniteliği için 'include' elemanı içinde |
| destek.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_cgi</module>, <module>mod_include</module>, |
| <module>mod_isapi</module>, ...</dt> |
| <dd>Başlıkların ortam değişkenlerine dönüşümü, başlık zerki yoluyla bazı |
| olası karşı-site-betik saldırılarının hafifletilmesinden önce daha |
| hızlı ve doğru yapılmaktadır. Geçersiz karakterler (altçizgiler dahil) |
| içeren başlıklar artık sessizce bırakılmaktadır.<a |
| href="env.html">Apache'deki Ortam değişkenleri</a>, böyle başlıkları |
| gerektiren bozulmuş meşru istemcilerin çevresinden dolanabilen |
| göstericilere sahiptir. (Bu durum, bu değişkenleri kullanan tüm |
| modülleri etkiler.)</dd> |
| |
| <dt><module>mod_authz_core</module> Yetkilendirme Kuralları |
| Taşıyıcıları</dt> |
| |
| <dd>Gelişkin yetkilendirme kuralları artık <directive |
| module="mod_authz_core">Require</directive> yönergesi ve <directive |
| module="mod_authz_core" type="section">RequireAll</directive> gibi |
| ilgili taşıyıcı yönergeler kullanılarak belirtilebilmektedir.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_rewrite</module></dt> |
| <dd><module>mod_rewrite</module> bildik yeniden yazma senaryolarını |
| basitleştirmek için <directive |
| module="mod_rewrite">RewriteRule</directive> yönergesine |
| <code>[QSD]</code> (Query String Discard=sorgu dizgisini iptal) ve |
| <code>[END]</code> seçeneklerini sağlamaktadır.</dd> |
| <dd><directive module="mod_rewrite">RewriteCond</directive> içinde |
| karmaşık mantıksal ifadeler kullanımını mümkün kılmaktadır.</dd> |
| <dd>llows to use SQL queries as SQL sorgularının <directive |
| module="mod_rewrite">RewriteMap</directive> işlevleri olarak |
| kullanılması sağlanmıştır.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_ldap</module>, <module>mod_authnz_ldap</module></dt> |
| <dd><module>mod_authnz_ldap</module> kümelenmiş gruplara destek sağlar. |
| </dd> |
| <dd><module>mod_ldap</module> zaman aşımlarını işleme sokabilmek için |
| <directive module="mod_ldap">LDAPConnectionPoolTTL</directive>, |
| <directive module="mod_ldap">LDAPTimeout</directive> ve birtakım |
| başka geliştirmeler sahiptir. Özellikle, bir LDAP sunucusunun boşta |
| kalmış bağlantılarını bıraktıran bir durumsal güvenlik duvarı |
| varlığında gerekli ayarlamaları yapmak için kullanışlıdır.</dd> |
| <dd><module>mod_ldap</module>, artık, LDAP araç kiti kullanarak sağlanan |
| hata ayıklama bilgisini günlüklemek için <directive |
| module="mod_ldap">LDAPLibraryDebug</directive> yönergesini |
| içermektedir.</dd> |
| |
| <dt><module>mod_info</module></dt> |
| <dd><module>mod_info</module> önceden çözümlenmiş yapılandırmayı artık |
| sunucunun başlatılması sırasında standart çıktıya |
| dökümleyebilmektedir.</dd> |
| </dl> |
| </section> |
| |
| <section id="programs"> |
| <title>Programlardaki Gelişmeler</title> |
| <dl> |
| <dt>fcgistarter</dt> |
| <dd>Yeni FastCGI artalan sunucusu başlatma aracı</dd> |
| |
| <dt>htcacheclean</dt> |
| <dd>Arabellekli URL'ler, istenirse metadata'yı da dahil ederek |
| listelenebilmektedir.</dd> |
| <dd>Bazı URL'ler arabellekten tek tek silinebilmektedir.</dd> |
| <dd>Dosya boyutları belirtilen blok boyutuna yukarı doğru |
| yuvarlanabilmekte, böylece dosya boyutu sınırları diskteki gerçek |
| boyutlarla daha iyi eşlenebilmektedir.</dd> |
| <dd>Arabellek boyutu artık, diskteki dosyaların boyutuna göre bir |
| sınıra ek olarak veya bunun yerine dosya düğümü sayısı ile |
| sınırlanabilmektedir.</dd> |
| |
| <dt>rotatelogs</dt> |
| <dd>Artık geçerli günlük dosyasına bir bağ oluşturulabiliyor.</dd> |
| <dd>Artık özel bir döndürme sonrası betiği çalıştırılabiliyor.</dd> |
| </dl> |
| </section> |
| |
| <section id="documentation"> |
| <title>Belgelendirme</title> |
| <dl> |
| <dt>mod_rewrite</dt> |
| <dd><module>mod_rewrite</module> belgeleri, yeniden düzenlenerek, |
| genel kullanıma ve örneklere odaklı olarak ve diğer çözümlerin hangi |
| durumlarda daha uygun olduğu da gösterilerek hemen hemen tamamen |
| yeniden yazıldı. <a href="rewrite/">Yeniden Yazma Kılavuzu</a> artık |
| bir sayfa olmaktan çıkıp, çok daha ayrıntılı ve daha iyi düzenlenmiş |
| bir bölüm haline geldi.</dd> |
| |
| <dt>mod_ssl</dt> |
| <dd><module>mod_ssl</module> belgeleri, evvelki teknik ayrıntılara ek |
| olarak başlarken seviyesinde daha fazla örnekle büyük oranda |
| genişletildi.</dd> |
| |
| <dt>Önbellek Kullanım Kılavuzu</dt> |
| <dd><a href="caching.html">Önbellek Kullanım Kılavuzu</a> |
| <module>mod_cache</module> tarafından sağlanan RFC2616 HTTP/1.1 |
| önbellekleme özellikleri arasıda daha iyi ayrım yapılabilmesi için ve |
| <a href="socache.html">socache</a> arayüzü ile sağlanan soysal |
| anahtar/değer önbelleklemesi yanında <module>mod_file_cache</module> |
| gibi mekanizmalarla sağlanan özelleştirilebilir arabelleklemeyi de |
| kapsamak üzere yeniden yazıldı.</dd> |
| |
| </dl> |
| </section> |
| |
| <section id="developer"> |
| <title>Modül Geliştirici Değişiklikleri</title> |
| <dl> |
| <dt>Yapılandırma Denetleme Kancası Eklendi</dt> |
| |
| <dd>Yeni bir kanca, <code>check_config</code> kancası, |
| <code>pre_config</code> ve <code>open_logs</code> kancaları arasında |
| çalışmak üzere eklendi. Ayrıca, <program>httpd</program>'ye |
| <code>-t</code> seçeneği verildiğinde <code>test_config</code> |
| kancasından önce çalışır. <code>check_config</code> kancası, modüllerin |
| karşılıklı bağımlı yapılandırma yönergesi değerlerini yeniden |
| yoklamasını ve iletiler konsola hala günlüklenebiliyorken bunların |
| ayarlanabilmesini sağlar. Temel <code>open_logs</code> kanca işlevi |
| konsol çıktısını hata günlüğüne yönlendirmeden önce hatalı yapılandırma |
| sorunlarına karşı kullanıcı uyarılabilir.</dd> |
| |
| <dt>İfade Çözümleyici Eklendi</dt> |
| |
| <dd>Artık genel amaçlı bir ifade çözümleyicimiz var. API |
| <var>ap_expr.h</var> içinde incelenebilir. Evvelce |
| <module>mod_ssl</module> içinde gerçeklenmiş olan ifade çözümleyiciden |
| esinlenildi.</dd> |
| |
| <dt>Yetkilendirme Kuralları Taşıyıcıları</dt> |
| |
| <dd>Yetkilendirme modülleri, <directive module="mod_authz_core" |
| type="section">RequireAll</directive> gibi gelişmiş yetkilendirme |
| kuralı taşıyıcılarını desteklemek için ap_register_auth_provider() |
| üzerinden artık bir sağlayıcı olarak çalıştırılabilmektedir.</dd> |
| |
| <dt>Küçük Nesne Arabellekleme Arayüzü</dt> |
| |
| <dd><var>ap_socache.h</var>, evvelki <module>mod_ssl</module> oturum |
| arabelleği gerçeklenimine dayalı olarak küçük veri nesnelerini |
| arabelleklemek için sağlayıcı temelli bir arayüz ortaya koyar. |
| Paylaşımlı bellek çevrimsel tamponu kullanan sağlayıcılar, disk bazlı |
| dbm dosyaları ve memcache ile dağıtılan arabellekler şu an |
| desteklenmektedir.</dd> |
| |
| <dt>Arabellek Durum Kancası Eklendi</dt> |
| |
| <dd><module>mod_cache</module> modülü artık, arabellekleme kararı bilinir |
| olduğunda çağrılan yeni bir <code>cache_status</code> kancası içeriyor. |
| Öntanımlı gerçeklenim, yanıta istemlik bir <code>X-Cache</code> ve |
| <code>X-Cache-Detail</code> ekleyebilmektedir.</dd> |
| </dl> |
| |
| <p>Geliştirici belgeleri <a href="developer/new_api_2_4.html">API |
| değişikliklerinin ayrıntılı bir listesini</a> içermektedir.</p> |
| </section> |
| |
| </manualpage> |