<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE modulesynopsis SYSTEM "../style/modulesynopsis.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1174747:1917015 (outdated) -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<modulesynopsis metafile="mod_so.xml.meta">

<name>mod_so</name>
<description>Modüllerin ve çalıştırılabilir kodun sunucunun başlatılması veya
yeniden başlatılması sırasında yüklenmesini sağlar.</description>
<status>Extension</status>
<sourcefile>mod_so.c</sourcefile>
<identifier>so_module</identifier>
<compatibility>Windows için bu bir temel modüldür (sunucu bunu daima içerir).</compatibility>

<summary>

    <p>Seçilen işletim sistemleri üzerinde bu modül Apache HTTP Sunucusunun
      yeniden derlenmesini gerektirmeden modüllerin <a href="../dso.html"
      >Devingen Paylaşımlı Nesne</a> (DSO) mekanizması üzerinden
      kullanılabilmesini sağlar.</p>

    <p>Unix’te yüklenen kod genellikle paylaşımlı nesne dosyalarından
      (<code>.so</code> uzantılı dosyalar), Windows’ta ise ya <code>.so</code>
      ya da <code>.dll</code> uzantılı dosyalardan gelir.</p>

    <note type="warning"><title>Uyarı</title>
    <p>Apache HTTP Sunucusunun ana sürümlerinden biri (1.3, 2.0, 2.2, 2.4 gibi)
      için derlenmiş modüller genelde bir diğerinde çalışmaz. Genellikle
      aralarında API değişikliği sözkonusu olduğundan çalışması için modüllerde
      yeni sürüme göre değişiklik yapılması gerekir.</p>
    </note>
</summary>

<section id="windows">
    <title>Yüklenebilir Modüllerin Windows için Oluşturulması</title>

    <note><title>Bilginize</title>
    <p>Windows üzeinde yüklenebilir dosyalar genelde <code>.dll</code> sonekini
      alırlar. Apache httpd modülleri ise diğer platformlardaki gibi
      <code>mod_filanca.so</code> biçeminde isimlendirilmektedir. Bununla
      birlikte, üçüncü parti modüllerden bazılarının (PHP gibi) hala
      <code>.dll</code> sonekini kullandığı görülmektedir.</p>

    <p><code>mod_so</code> modülü  <code>ApacheModuleFoo.dll</code> biçeminde
      isimlendirilmiş modülleri hala yüklemekteyse de yeni adlandırma uzlaşımı
      tercih edilmelidir. Yüklenebilir modülleri 2.0’a dönüştürüyorsanız,
      lütfen isimlerini de 2.0 uzlaşımına uygun hale getiriniz.</p></note>

    <p>Apache httpd modül programlama arayüzü Unix ve Windows sürümleri
      arasında değişiklik göstermez. Unix için kullanılan çoğu modül hiç
      değişiklik yapmadan ya da çok küçük bir değişiklikle Windows’ta da
      çalışmaktadır. Çalışmayanlar Unix platformunun sahip olduğu ancak Windows
      platformunun sahip olmadığı nitelikleri kullanan modüllerdir.</p>

    <p>Bir modül Windows’ta çalıştığı zaman, sunucuya iki şekilde
      yüklenebilir. Unix’te olduğu gibi, doğrudan sunucunun içinde
      derlenebilir. Windows için hazırlanan Apache httpd paketi, Unix için
      geçerli olan  <code>Configure</code> betiğini içermediğinden modülün
      kaynak dosyası ApacheCore proje dosyasına, sembolleri de
      <code>os\win32\modules.c</code> dosyasına eklenmelidir.</p>

    <p>İkinci yol ise modülü bir paylaşımlı kütüphane olarak çalışma anında
      <directive module="mod_so">LoadModule</directive> yönergesi ile yüklemek
      için bir DLL olarak derlemektir. Bu DLL modüller dağıtılabilir ve
      sunucuyu yeniden derlemek gerekmeksizin her Windows için Apache httpd
      kurulumunda çalışabilir.</p>

    <p>Bir modül DLL’i oluşturmak için modülün kaynak dosyasında küçük bir
      değişiklik yapmak gerekir: Modül kaydının daha sonra oluşturulacak olan
      DLL’den ihraç edilebilmesi gerekir (aşağıya bakınız). Bunu yapmak için
      modülün modül kaydı tanımına (Apache httpd başlık dosyalarında
      tanımlanmış olan) <code>AP_DECLARE_MODULE</code> eklenmelidir.
      Örneğin, modülünüz</p>

    <example>
        module foo_module;
    </example>

    <p>diye bir satır içeriyorsa bunu,</p>

    <example>
        AP_DECLARE_MODULE(foo);
    </example>

    <p>olarak değiştirmelisiniz. Bunun yalnız Windows üzerinde etkili olduğunu
      ve Unix için modül kodunda bir değişiklik gerekmediğini unutmayınız.
      Ayrıca, <code>.DEF</code> dosyaları hakkında bilgi sahibi iseniz modül
      kodunda değişiklik yapmak yerine modül kaydını bu yöntemle de ihraç
      edebilirsiniz.</p>

    <p>Artık modülü içeren bir DLL oluşturmaya hazırsınız. Bunu, libhttpd.dll
      paylaşımlı kütüphanesi derlenirken oluşturulan libhttpd.lib ihraç
      kütüphanesi ile ilintilemeniz gerekecektir. Ayrıca, Apache httpd başlık
      dosyalarının doğru konumlandığından emin olmak için derleyici
      seçeneklerinde değişiklik yapmanız gerekebilir. Bu kütüphaneyi
      sunucunuzun kök dizini altındaki <code>modules</code> dizininde
      bulabilirsiniz. En iyisi derleme ortamının doğru yapılandırıldığından
      emin olmak için ya ağaçta mevcut modüllerden birinin <code>.dsp</code>
      dosyasını gaspedersiniz ya da kendi <code>.dsp</code> dosyanızın
      ilintileme seçenekleriyle derleyicininkileri karşılaştırırsınız.</p>

    <p>Artık modülünüzün DLL sürümünü oluşturmalısınız. DLL’i sunucunuzun kök
      dizininin altında bulunan <code>modules</code> dizinine yerleştirdikten
      sonra <directive>LoadModule</directive> yönergesi ile sunucunuza
      yükleyebilirsiniz.</p>

</section>

<directivesynopsis>
<name>LoadFile</name>
<description>Belirtilen nesne dosyasını veya kütüphaneyi sunucu ile ilintiler.
</description>
<syntax>LoadFile <em>dosya-ismi</em> [<em>dosya-ismi</em>] ...</syntax>
<contextlist>
<context>server config</context>
</contextlist>

<usage>

    <p><directive>LoadFile</directive> yönergesi ismi belirtilen kütüphaneleri
      veya nesne dosyalarını sunucu başlatılırken veya yeniden başlatılırken
      sunucu ile ilintiler. Yönerge, bazı modüllerin çalışması sırasında
      gereken ek kodların yüklenmesi için kullanılır.
      <code><em>dosya-ismi</em></code> olarak mutlak bir dosya yolu
      belirtilebileceği gibi <directive module="core">ServerRoot</directive>’a
      göreli bir dosya yolu da  belirtilebilir.</p>

    <p>Örnek:</p>

    <example>LoadFile libexec/libxmlparse.so</example>

</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>LoadModule</name>
<description>Belirtilen nesne dosyasını veya kütüphaneyi sunucu ile ilintiler
ve etkin modül listesine ekler.</description>
<syntax>LoadModule <em>modül dosya-ismi</em></syntax>
<contextlist>
<context>server config</context>
</contextlist>

<usage>
    <p><directive>LoadModule</directive> yönergesi
      <code><em>dosya-ismi</em></code> ile belirtilen nesne dosyasını veya
      kütüphaneyi sunucu ile ilintiler ve etkin modül listesine belirtilen
      <code><em>modül</em></code> ismiyle ekler. <code><em>modül</em></code>,
      modülün kaynak dosyasında <code>module</code> türündeki tek harici
      değişkenin ismi olup modül belgelerinde <a
      href="module-dict.html#ModuleIdentifier" >Modül Betimleyici</a> olarak
      geçer. Örneğin,</p>

    <example>
      LoadModule status_module modules/mod_status.so
    </example>

    <p>satırı ile ismi belirtilen dosya <directive
      module="core">ServerRoot</directive> dizini altındaki
      <code>modules</code> alt dizininden yüklenir.</p>
</usage>

</directivesynopsis>
</modulesynopsis>