| <?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?> |
| <!DOCTYPE manualpage SYSTEM "../style/manualpage.dtd"> |
| <?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?> |
| <!-- English Revision: 1544630 --> |
| <!-- ===================================================== |
| Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.gen.tr> |
| Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.gen.tr> |
| ========================================================== --> |
| |
| <!-- |
| Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more |
| contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with |
| this work for additional information regarding copyright ownership. |
| The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0 |
| (the "License"); you may not use this file except in compliance with |
| the License. You may obtain a copy of the License at |
| |
| http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0 |
| |
| Unless required by applicable law or agreed to in writing, software |
| distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS, |
| WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied. |
| See the License for the specific language governing permissions and |
| limitations under the License. |
| --> |
| |
| <manualpage metafile="directive-dict.xml.meta"> |
| |
| <title>Yönergeleri Tanımlamakta Kullanılan Terimler</title> |
| |
| <summary> |
| <p>Bu belgede Apache <a href="directives.html">yapılandırma |
| yönergeler</a>ini tanımlamakta kullanılan terimler açıklanmıştır.</p> |
| </summary> |
| <seealso><a href="../configuring.html">Yapılandırma dosyaları</a></seealso> |
| |
| <section id="Description"><title>Açıklama</title> |
| |
| <p>Yönergenin kullanım amacının kısa bir açıklaması.</p> |
| </section> |
| |
| <section id="Syntax"><title>Sözdizimi</title> |
| |
| <p>Yönergenin bir yapılandırma dosyasında hangi söz dizimiyle |
| görünebileceği belirtilir. Bu sözdizimi yönergeye özeldir ve ayrıntıları |
| yönerge tanımında açıklanır. Genelde yönerge ismini aralarında boşluklar |
| bırakılmış bir dizi argüman izler. Eğer argümanlardan biri kendi içinde |
| boşluk içeriyorsa çift tırnak içine alınır. İsteğe bağlı argümanlar |
| sözdiziminde köşeli ayraçların arasında gösterilmiştir. Birden fazla |
| olası değeri olan argümanlarda değerler aralarına | karakteri konarak |
| ayrılmıştır. Değerin yerine ismi belirtilen argümanlarda bu isimler |
| <em>eğik</em> yazılırken, kendisi değer olan dizgeler öntanımlı yazıtipi |
| ile gösterilmiştir. Değişik sayıda argüman alan yönergelerde bu durum son |
| argümanı takibeden “...” ile belirtilmiştir.</p> |
| |
| <p>Yönergelerde kullanılan argüman türleri çok çeşitlidir. Çok |
| kullanılanlardan bazıları aşağıda tanımlanmıştır.</p> |
| |
| <dl> |
| <dt><em>URL</em></dt> |
| |
| <dd><code>http://host.example.com/yol/yordam/dosya.html</code> |
| örneğindeki gibi protokol şeması ve konak ismini isteğe bağlı bir dosya |
| yolunun izlediği, açılımı “Uniform Resource Locator” olan ve Türkçe’ye |
| “Tektip Özkaynak Konumlayıcı” şeklinde çevrilebilecek adresleri |
| betimler.</dd> |
| |
| <dt><em>URL-yolu</em></dt> |
| |
| <dd><code>/yol/yordam/dosya.html</code> örneğindeki gibi bir |
| <em>url</em>’nin parçası olarak protokol şeması ve konak ismini izleyen |
| bir yol dizgesini betimler. <em>url-yolu</em>, bir dosya sisteminin kök |
| dizinine göre değil, <directive module="core">DocumentRoot</directive> |
| ile belirtilen dizine göre bir dosya yolu betimler.</dd> |
| |
| <dt><em>dosya-yolu</em></dt> |
| |
| <dd><code>/usr/local/apache/htdocs/yol/yordam/dosya.html</code> |
| örneğindeki gibi yerel dosya sisteminin kök dizini ile başlayan bir |
| dosya yolunu betimler. Aksi belirtilmedikçe, bir / ile başlamayan bir |
| <em>dosya-yolu</em> <directive module="core">ServerRoot</directive> ile |
| belirtilen dizine göre ele alınır.</dd> |
| |
| <dt><em>dizin-yolu</em></dt> |
| |
| <dd><code>/usr/local/apache/htdocs/yol/yordam/</code> örneğindeki gibi |
| kök dizin ile başlayan, yerel dosya sistemindeki bir dizin yolunu |
| betimler.</dd> |
| |
| <dt><em>dosya-ismi</em></dt> |
| |
| <dd><code>dosya.html</code> örneğindeki gibi dizin yolu içermeyen bir |
| dosya ismini betimler.</dd> |
| |
| <dt><em>düzifd</em></dt> |
| |
| <dd>Bir Perl uyumlu <glossary ref="regex">düzenli ifade</glossary> |
| betimler. Yönerge tanımında <em>düzifd</em> ile eşleşenler argüman |
| olarak ele alınır.</dd> |
| |
| <dt><em>uzantı</em></dt> |
| |
| <dd>Bu genelde, <em>dosya-ismi</em>’nin bir parçası olarak son noktadan |
| sonraki kısmı betimler. Bununla birlikte, Apache çok sayıda nokta |
| içeren dosya isimlerinde ilk noktadan sonrasını <em>uzantı</em> kabul |
| eden çoklu dosya ismi uzantılarını da tanır. Örneğin, <em>dosya- |
| ismi</em> olarak <code>dosya.html.tr</code> değeri iki uzantı içerir: |
| <code>.html</code> ve <code>.tr</code>. Apache yönergelerinde |
| <em>uzantı</em>’ları başında noktası olmaksızın da belirtebilirsiniz. |
| Ayrıca, <em>uzantı</em>’lar harf büyüklüğüne de duyarlı değildir.</dd> |
| |
| <dt><em>MIME-türü</em></dt> |
| |
| <dd>Dosya biçiminin, <code>text/html</code> örneğindeki gibi aralarına |
| bir / konulmuş asıl ve alt biçimler şeklinde açıklandığı yönteme göre |
| belirtileceğini betimler.</dd> |
| |
| <dt><em>ortam-değişkeni</em></dt> |
| |
| <dd>Apache yapılandırma sürecinde tanımlanmış bir <a |
| href="../env.html">ortam değişkeni</a>nin ismini betimler. Daha |
| ayrıntılı bilgi için <a href="../env.html">ortam değişkenleri |
| belgesi</a>ne bakınız.</dd> |
| </dl> |
| </section> |
| |
| <section id="Default"><title>Öntanımlı</title> |
| |
| <p>Eğer yönerge öntanımlı bir değere sahipse o burada belirtilir (öntanımlı |
| değer, yönergede kullanıcı tarafından belirtilmediği halde Apache |
| tarafından belirtildiği varsayılarak işlem yapılan değerdir). Eğer |
| öntanımlı bir değer yoksa bu bölümde bu durum “<em>Yok</em>” şeklinde |
| belirtilir. Burada belirtilen öntanımlı değerin sunucu ile dağıtılan |
| öntanımlı httpd.conf içindeki yönergede kullanılan değerle aynı olmasının |
| gerekmediğine dikkat ediniz.</p> |
| </section> |
| |
| <section id="Context"><title>Bağlam</title> |
| |
| <p>Yönergenin sunucunun yapılandırma dosyalarının nerelerinde meşru kabul |
| edildiği aşağıdaki değerlerin virgül ayraçlı bir listesi halinde burada |
| belirtilir.</p> |
| |
| <dl> |
| <dt>sunucu geneli</dt> |
| |
| <dd>Yönergenin sunucunun (<code>httpd.conf</code> gibi) yapılandırma |
| dosyalarında <directive module="core" |
| type="section">VirtualHost</directive> ve <directive module="core" |
| type="section">Directory</directive> bölümleri <strong>dışında</strong> |
| her yerde kullanılabileceğini belirtir. Ayrıca, <code>.htaccess</code> |
| dosyalarında bulunmasına da izin verilmez.</dd> |
| |
| <dt>sanal konak</dt> |
| |
| <dd>Yönergenin sunucunun yapılandırma dosyalarının sadece <directive |
| module="core" type="section">VirtualHost</directive> bölümlerinde |
| kullanıldığında geçerli kabul edileceğini belirtir.</dd> |
| |
| <dt>dizin</dt> |
| |
| <dd>Yönergenin sunucunun yapılandırma dosyalarında sadece <directive |
| module="core" type="section">Directory</directive>, <directive |
| type="section" module="core">Location</directive>, <directive |
| module="core" type="section">Files</directive>, <directive |
| module="core" type="section">If</directive> ve <directive |
| module="mod_proxy" type="section">Proxy</directive> bölümlerinde |
| kullanıldığında geçerli kabul edileceğini belirtir. Bu bağlama konu |
| sınırlamaların çerçevesi <a href="../sections.html">Yapılandırma |
| Bölümleri</a> içinde çizilmiştir.</dd> |
| |
| <dt>.htaccess</dt> |
| |
| <dd>Bu bağlamda geçerli olacağı kabul edilen bir yönerge sadece dizin içi |
| <code>.htaccess</code> dosyalarında görüldüğü zaman işleme sokulur. |
| Üzerinde bir <a href="#Override">geçersizleştirme</a> etkin kılınmışsa |
| yönerge her şeye rağmen işleme sokulmayabilir.</dd> |
| </dl> |
| |
| <p>Yönergeye <em>sadece</em> tasarlandığı bağlam içinde izin verilir; başka |
| bir yerde kullanmayı denerseniz ya sunucunun bu bağlamı doğru şekilde |
| işlemesine engel olan ya da sunucunun tamamen işlevsiz kalmasına sebep |
| olan -- sunucu hiç başlatılamayabilir -- bir yapılandırma hatası |
| alırsınız.</p> |
| |
| <p>Yönergenin geçerli olacağı konumlar, aslında, listelenen bağlamların |
| tamamına mantıksal VEYA uygulanarak bulunur. Başka bir deyişle, bir |
| yönergenin geçerli olacağı yerler "<code>sunucu geneli, .htaccess</code>" |
| şeklinde belirtilmişse yönerge <code>httpd.conf</code> dosyasında ve |
| <code>.htaccess</code> dosyalarında, <directive module="core" |
| type="section">Directory</directive> veya <directive module="core" |
| type="section">VirtualHost</directive> bölümleri haricinde her yerde |
| kullanılabilir.</p> |
| </section> |
| |
| <section id="Override"><title>Geçersizleştirme</title> |
| |
| <p>Bir <code>.htaccess</code> dosyasında göründüğü takdirde yönerge |
| işlenirken hangi yapılandırma geçersizleşirmesinin etkin olacağı burada |
| belirtilir. Eğer yönerge <a href="#Context" >bağlam</a>ının |
| <code>.htaccess</code> dosyalarında görünmesine izin verilmiyorsa hiçbir |
| bağlam listelenmez.</p> |
| |
| <p>Geçersizleştirmeler <directive module="core">AllowOverride</directive> |
| yönergesi tarafından etkinleştirilir ve belli bir bağlama ve alt |
| seviyelerde başka <directive module="core">AllowOverride</directive> |
| yönergeleri ile değiştirilmedikçe tüm çocuklarına uygulanır. Yönergenin |
| belgesinde ayrıca kullanılabilecek tüm olası geçersizleştirme isimleri |
| belirtilir.</p> |
| </section> |
| |
| <section id="Status"><title>Durum</title> |
| |
| <p>Yönergenin Apache HTTP sunucusuna ne kadar sıkı bağlı olduğunu belirtir. |
| Başka bir deyişle, yönergeye ve işlevselliğine erişim kazanmak için |
| sunucuyu belli bir modül kümesiyle yeniden derlemek gerekip gerekmediği |
| ile ilgili durumu belirtir. Bu özniteliğin olası değerleri şunlardır:</p> |
| |
| <dl> |
| <dt>Çekirdek</dt> |
| |
| <dd>Eğer bir yönerge “Çekirdek” durumuna sahip olarak listelenmişse bu, |
| yönergenin Apache HTTP sunucusunun en iç kısımlarının bir parçası |
| olduğu ve daima kullanılabilir olacağı anlamına gelir.</dd> |
| |
| <dt>MPM</dt> |
| |
| <dd>“MPM” durumuna sahip bir yönerge <a href="../mpm.html">Çok Süreklilik |
| Modülü</a> tarafından sağlanır. Bu yönerge türü sadece ve sadece |
| yönerge tanımının <a href="#Module">Modül</a> satırında listelenmiş |
| MPM’lerden birini kullanıyorsanız mevcut olacaktır.</dd> |
| |
| <dt>Temel</dt> |
| |
| <dd>“Temel” durumuna sahip bir yönerge, sunucuda öntanımlı derlenmiş |
| standart Apache modüllerinden biri tarafından destekleniyor demektir. |
| Bu nedenle sunucuyu derlemek için yapılandırırken yönergeyi içeren |
| modülü yapılandırmadan özellikle kaldırmazsanız yönerge normal olarak |
| kullanılabilir olacaktır.</dd> |
| |
| <dt>Eklenti</dt> |
| |
| <dd>“Eklenti” durumuna sahip bir yönerge, Apache sunucu kitinde bulunan |
| ancak normalde sunucuyla birlikte derlenmeyen modüllerden biri |
| tarafından sağlanır. Yönergeyi ve işlevselliğini etkin kılmak için |
| sunucunun derleme öncesi paket yapılandırması sırasında modülün |
| derleneceğini açıkça belirttikten sonra gerekirse sunucuyu yeniden |
| derlemeniz gerekir.</dd> |
| |
| <dt>Deneysel</dt> |
| |
| <dd>“Deneysel” durumuna sahip bir yönerge, Apache sunucu kitinde bulunan |
| modüllerden biri tarafından sağlanır ve modülün denenmesi tamamen sizin |
| insiyatifinize bırakılır. Böyle bir yönerge her şeyiyle belgelenmiştir |
| fakat gerektiği gibi desteklenmemiştir. Yönergeyi içeren modül |
| öntanımlı olarak sunucuyla birlikte derlenebileceği gibi |
| derlenmeyebilir de; bunun için yönergenin açıklandığı sayfanın başına |
| ve kullanılabilirliği hakkında bilgi edinmek için yönergeyi içeren |
| modüle bakın.</dd> |
| </dl> |
| </section> |
| |
| <section id="Module"><title>Modül</title> |
| |
| <p>Burada sadece yönergeyi tanımlayan kaynak modülün ismi yazılır.</p> |
| </section> |
| |
| <section id="Compatibility"><title>Uyumluluk</title> |
| |
| <p>Eğer yönerge Apache’nin 2. sürüm dağıtımının özgün parçası değilse söz |
| konusu sürüm burada belirtilir. Ayrıca, yönergenin kullanımı belli |
| platformlarla sınırlıysa bunun ayrıntıları da burada belirtilir.</p> |
| </section> |
| |
| </manualpage> |
| |