blob: 765e6c5bdd4b90cf791f1c20a115ab28e4f5d18a [file] [log] [blame]
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "../style/manualpage.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1818061 -->
<!-- =====================================================
Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.gen.tr>
Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.gen.tr>
========================================================== -->
<!--
Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
contributor license agreements. See the NOTICE file distributed with
this work for additional information regarding copyright ownership.
The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
(the "License"); you may not use this file except in compliance with
the License. You may obtain a copy of the License at
http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0
Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
See the License for the specific language governing permissions and
limitations under the License.
-->
<manualpage metafile="mass.xml.meta">
<parentdocument href="./">Sanal Konaklar</parentdocument>
<title>Devingen olarak Yapılandırılan Kitlesel Sanal Barındırma</title>
<summary>
<p>Bu belgede sanal konakların sonu belirsiz bir şekilde artışı karşısında
Apache HTTP Sunucusunun nasıl daha verimli kullanılacağı açıklanmıştır.
Devingen kitlesel konakları oluşturmak için <module>mod_rewrite</module>
modülünün kullanımını açıklayan <a href="../rewrite/vhosts.html">ayrı bir
belge</a> de mevcuttur.
</p>
</summary>
<section id="motivation"><title>Amaç</title>
<p>Burada açıklanan teknikler, <code>httpd.conf</code> dosyanızın
örnekteki gibi, aslında hemen hemen birbirinin aynı çok sayıda
<code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümü içereceği zaman yapılacaklar ile
ilgilidir.</p>
<highlight language="config">
&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;
ServerName musteri-1.example.com
DocumentRoot "/siteler/musteri-1/belgeler"
ScriptAlias "/cgi-bin/" "/siteler/musteri-1/cgi-bin"
&lt;/VirtualHost&gt;
&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;
ServerName musteri-2.example.com
DocumentRoot "/siteler/musteri-2/belgeler"
ScriptAlias "/cgi-bin/" "/siteler/musteri-2/cgi-bin"
&lt;/VirtualHost&gt;
&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;
ServerName musteri-N.example.com
DocumentRoot "/siteler/musteri-N/belgeler"
ScriptAlias "/cgi-bin/" "/siteler/musteri-N/cgi-bin"
&lt;/VirtualHost&gt;
</highlight>
<p>İsteğimiz çok sayıda <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümünü devingen
olarak çalışan tek bir <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümüyle
değiştirmektir. Bunun elbette bazı getirileri olacaktır:</p>
<ol>
<li>Yapılandırma dosyanız küçüleceği için Apache daha çabuk
başlatılabilecek ve daha az bellek harcayacaktır. Muhtemelen daha da
önemlisi, küçülmüş bir yapılandırmanın bakımı da kolaylaşacağı için
hatalar da azalacaktır.</li>
<li>Yeni sanal konakların eklenmesi, DNS’de yeni girdiler oluşturmak ve
dosya sisteminde bununla ilgili dizinleri açmak dışında biraz daha
basit olacaktır; en azından Apache’yi yeniden yapılandırmak ve yeniden
başlatmak zorunda kalmayacaksınız.</li>
</ol>
<p>Ana götürüsü ise her sanal konak için ayrı birer günlük dosyasına sahip
olamayacak olmanızdır. Öte yandan, <a href="fd-limits.html">dosya
tanıtıcılarının sınırlı olması</a> nedeniyle bunu yapmayı zaten
istemezsiniz. Günlük kayıtları için bir <a href="../logs.html#piped">fifo
veya bir boru hattı</a> oluşturmak ve diğer uçta çalışan bir süreç
vasıtasıyla günlükleri müşterilere paylaştırmak daha iyidir. Böyle bir
işlemle ilgili bir örneği <a href="../programs/split-logfile.html"
>split-logfile</a> aracının belgesinde bulabilirsiniz.</p>
</section>
<section id="overview"><title>Genel Bakış</title>
<p>Bir sanal konak iki bilgiye bakarak belirlenir: IP adresi ve HTTP
isteğindeki <code>Host:</code> başlığının içeriği. Devingen sanal
barındırma tekniği, isteği yerine getirmek için kullanılacak dosya
yoluna bu bilgiyi kendiliğinden girmek esasına dayanır. Bu, Apache httpd
ile <module>mod_vhost_alias</module> modülünü kullanarak oldukça kolay
yapılabileceği gibi <a href="../rewrite/vhosts.html">mod_rewrite modülü
de kullanılabilir</a>.</p>
<p>Bu modüllerin her ikisi de öntanımlı olarak devre dışıdır. Bu tekniği
kullanmak isterseniz Apache httpd'yi yeniden yapılandırıp derleyerek bu
iki modülü etkin duruma getirmeniz gerekir.</p>
<p>Devingen sanal konağı normal bir sanal konak gibi göstermek için
bazı bilgileri istekten saptamak gerekir. Bunlardan en önemlisi,
httpd tarafından göreli URL’lerden normal URL’leri ve benzerlerini
üretmek için kullanılan sunucu ismidir. Sunucu ismi
<code>ServerName</code> yönergesi ile yapılandırılır ve CGI’ler
tarafından <code>SERVER_NAME</code> ortam değişkeni üzerinden
kullanılır. Çalışma anındaki asıl değer <directive module="core"
>UseCanonicalName</directive> yönergesi tarafından denetlenir.
<code>UseCanonicalName Off</code> olduğunda sunucu ismi isteğin
<code>Host:</code> başlık alanından elde edilir. <code>UseCanonicalName
DNS</code> belirtilmişse, sunucu ismi, sanal konağın IP adresinden
tersine DNS sorgusu yapılarak elde edilir. Birincisi isme dayalı sanal
konaklar tarafından ikincisi ise IP’ye dayalı sanal konaklar tarafından
kullanılır. Eğer httpd, istekte <code>Host:</code> başlığının olmayışı
veya DNS sorgusunun başarısız olması sebebiyle sunucu ismini elde
edemezse son çare olarak <code>ServerName</code> yönergesinde yazılı
değeri kullanır.</p>
<p>Saptanan bilgilerden biri de <code>DocumentRoot</code>
yönergesi ile yapılandırılan belge kök dizini olup CGI’ler tarafından
<code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam değişkeni üzerinden kullanılır. Normal
yapılandırmada <module>core</module> modülü tarafından dosya isimlerini
URI’lere eşlerken kullanılır. Fakat sunucu devingen sanal konakları
kullanmak üzere yapılandırıldığında, eşleştirmeyi farklı yollardan yapan
başka bir modül devreye girer (<module>mod_vhost_alias</module> veya
<module>mod_rewrite</module>). <code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam
değişkenine değerini atamaktan sorumlu olan bu iki modülden biri
kullanılmazsa CGI veya SSI belgeleri yanlış değerlerle üretilirler.</p>
</section>
<section id="simple"><title>mod_vhost_alias ile Kitlesel Sanal Konaklar</title>
<p>Yukarıda <a href="#motivation">Amaç</a> bölümünde özetlenen sanal konak
düzenlemesinin <code>mod_vhost_alias</code> kullanarak gerçekleştirilmiş
halini içeren <code>httpd.conf</code> bölümü aşağıdadır.</p>
<highlight language="config">
# sunucu ismini Host: başlığından elde edelim
UseCanonicalName Off
# Bu günlükleme biçiminde split-logfile aracı kullanılarak
# sanal konak günlükleri ilk alana göre ayrıştırılabilir
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
CustomLog "logs/access_log vcommon"
# istekleri yerine getirmek için kullanılacak
# dosya isimlerine sunucu ismini ekleyelim
VirtualDocumentRoot "/siteler/%0/belgeler"
VirtualScriptAlias "/siteler/%0/cgi-bin"
</highlight>
<p>Bu yapılandırmayı IP’ye dayalı sanal konaklar için kullanmak isterseniz
<code>UseCanonicalName Off</code> yerine <code>UseCanonicalName
DNS</code> yazmanız yeterlidir. Böylece dosya ismine eklenecek konak
ismi sanal konağın IP adresinden türetilir. <code>%0</code> değişkeni,
<code>Host:</code> başlığı ile belirlenen istekteki sunucu isminin
ifadesidir.</p>
<p>Kullanım örnekleri için <module>mod_vhost_alias</module>modülünün
belgesine bakınız.</p>
</section>
<section id="homepages"><title>Basitleştirilmiş Kitlesel Sanal Konaklar</title>
<p>Bu sistem, yukarıdaki yapılandırmanın bir ISS’nin sunucusuna
uyarlanmasından başka bir şey değildir. <code>%2</code> değişkenini
kullanarak, dosya isminde kullanmak üzere sunucu isminin alt dizgelerini
seçebiliriz, böylece, örneğin <code>www.user.example.com</code> belgeleri
<code>/home/user/www</code> dizininde bulunabilir. Farklı olarak her
sanal konak için bir tane değil hepsi için bir tane <code>cgi-bin</code>
olacaktır.</p>
<highlight language="config">
UseCanonicalName Off
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
CustomLog "logs/access_log" vcommon
# sunucu ismini içerecek dosya isimlerini oluşturalım
VirtualDocumentRoot "/home/%2/www"
# ortak cgi-bin dizini
ScriptAlias "/cgi-bin/" "/siteler/std-cgi/"
</highlight>
<p><module>mod_vhost_alias</module> belgesinde daha karmaşık
<code>VirtualDocumentRoot</code> örnekleri vardır.</p>
</section>
<section id="combinations"><title>Aynı Sunucuda Kişisel ve Kurumsal Sanal Konaklar</title>
<p>Daha karmaşık ayarlamalar yaparak httpd’nin normal
<code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümlerini farklı kitlesel sanal konak
yapılandırmaları için kullanabilirsiniz. Örneğin, bireysel
müşterileriniz için bir IP adresiniz, kurumsal müşterileriniz için de
başka bir IP adresiniz olsun. Her biri için ayrı ayrı sanal konaklar
ayarlamak yerine aşağıdaki gibi bir yapılandırma kullanabilirsiniz:</p>
<highlight language="config">
UseCanonicalName Off
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
&lt;Directory "/siteler/kurumsal"&gt;
Options FollowSymLinks
AllowOverride All
&lt;/Directory&gt;
&lt;Directory "/siteler/bireysel"&gt;
Options FollowSymLinks
AllowOverride None
&lt;/Directory&gt;
&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;
ServerName kurumsal.example.com
CustomLog "logs/access_log.kurumsal" vcommon
VirtualDocumentRoot "/siteler/kurumsal/%0/belgeler"
VirtualScriptAlias "/siteler/kurumsal/%0/cgi-bin"
&lt;/VirtualHost&gt;
&lt;VirtualHost 111.22.33.45&gt;
ServerName bireysel.example.com
CustomLog "logs/access_log.bireysel" vcommon
VirtualDocumentRoot "/siteler/bireysel/%0/belgeler"
ScriptAlias "/cgi-bin/" "/siteler/std-cgi/"
&lt;/VirtualHost&gt;
</highlight>
<note><title>Bilginize</title>
<p>Eğer ilk <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümü bir <directive
module="core">ServerName</directive> yönergesi içermezse ilgili IP
için ters DNS sorgusu yapılır. Eğer sorgudan elde edilen isim
sunucunun ismi değilse bu istenmeyen duruma bir çözüm olarak bir
bilgilendirme bölümü (örn, <code>ServerName bilgi.example.com</code>)
eklenebilir.</p>
</note>
</section>
<section id="ipbased">
<title>IP’ye dayalı sanal konakları daha verimli kılmak</title>
<p><a href="#simple">İlk örnekte</a> IP’ye dayalı sanal konaklar için
kullanılmak istenirse yapılandırmada neyin nasıl değiştirileceği
belirtilmişti. Her istek için ayrı bir DNS sorgusu gerekeceğinden bu
başarım düşmesine yol açar. DNS sorgusu ihtiyacını ortadan kaldırmak
için, bir çözüm olarak dosya sistemi, konak isimleri yerine IP
adreslerine göre düzenlenebilir. Günlük kayıtları da IP adreslerine göre
ayrıştırılacak şekilde ayarlanabilir.</p>
<highlight language="config">
# Sunucu ismini IP adresinden ters DNS sorgusu ile elde edelim
UseCanonicalName DNS
# Günlük kayıtları IP adreslerine göre ayrıştırılabilsin
LogFormat "%A %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
CustomLog "logs/access_log" vcommon
# dosya isimleri IP adreslerini içersin
VirtualDocumentRootIP "/siteler/%0/belgeler"
VirtualScriptAliasIP "/siteler/%0/cgi-bin"
</highlight>
</section>
<section id="simple.rewrite">
<title><code>mod_rewrite</code> ile Kitlesel Sanal Konaklar</title>
<p>Kitlesel sanal barındırma <module>mod_rewrite</module> modülü kullanarak
da gerçeklenebilir. Ya basitçe <directive module="mod_rewrite"
>RewriteRule</directive> yönergelerini kullanırsınız ya da daha karmaşık
olarak sanal konak tanımlarınızı harici bir yerde tutar ve bunlara
<directive module="mod_rewrite">RewriteMap</directive> yönergesini
kullanarak erişirsiniz. Bu teknikler ayrıntılı olarak
<a href="../rewrite/vhosts.html">rewrite belgelerinde</a>
açıklanmıştır.</p>
</section>
<section id="macro">
<title><code>mod_macro</code> ile Kitlesel Sanal Konaklar</title>
<p>Devingen olarak üretilen sanal konaklar için diğer bir seçenek
<module>mod_macro</module> modülüdür. Bir sanal konak şablonu oluşturup
bunu çok sayıda konak ismi için çağırabilirsiniz. Modül belgelerinin
<strong>Kullanım</strong> bölümünde böyle bir örneğe yer verilmiştir.</p>
</section>
</manualpage>